Trong những năm qua, Mỹ thường tiến hành các cuộc không kích bằng máy bay không người lái nhằm vào tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng và các thành viên của al-Qaeda. Tuy nhiên, cuộc đột kích hôm 3/2 ở Idlib, tây bắc Syria lại có sự xuất hiện của lực lượng đặc nhiệm trên mặt đất.
Việc cử các đội tác chiến mặt đất được cho là có độ rủi ro cao hơn nhiều và thường chỉ dành cho những mục tiêu được đánh giá là có “giá trị cao”, hoặc ở những nơi có điều kiện thách thức. Những cuộc đột kích này chỉ được tiến hành khi Mỹ muốn bắt sống mục tiêu hoặc tìm cách thu thập những thông tin tình báo khác.
Trong cuộc tấn công mới nhất của Mỹ vào nơi ẩn náu của thủ lĩnh IS, rủi ro thể hiện rõ ràng khi một chiếc trực thăng bị phá hủy, mặc dù không có đặc nhiệm nào của Mỹ bị thương. Điều này cho thấy Washington coi al-Qurayshi là một nhân vật rất quan trọng.
Vào giữa đêm 3/2, nhiều người dân ở thị trấn Atmeh, Idlib bị đánh thức bởi tiếng gầm của nhóm trực thăng chở đặc nhiệm Mỹ thực hiện cuộc đột kích vào khu nhà thủ lĩnh IS al-Qurashi đang ẩn náu. Ít ai ngờ thủ lĩnh của tổ chức khủng bố đáng sợ nhất thế giới lại ẩn náu trên tầng ba của một tòa nhà đơn sơ, cách xa vùng kiểm soát của tàn quân IS ở sa mạc Syria.
Muhammad Sheikh, chủ khu nhà ba tầng cho biết, một tài xế taxi thuê khu này từ 11 tháng trước với giá 130 USD mỗi tháng. Anh này luôn tự đến đưa tiền cho chủ nhà. Người tài xế sống ở tầng hai với vợ cùng ba con. Chị và cháu gái của anh ta cũng sống cùng gia đình. Họ không giao tiếp với ai.
Giới chức Mỹ cho biết họ nhận được tin báo rằng al-Qurashi sống ở tầng cao nhất của căn nhà, không bao giờ rời khỏi đó. Trùm khủng bố duy trì kênh liên lạc với các thành viên IS khác thông qua người tài xế sinh sống ở tầng dưới.
Các nhân chứng cho biết, nhóm đặc nhiệm Mỹ tiến vào Atmeh vào khoảng 1h sáng 3/2 (theo giờ địa phương), họ không tấn công khu nhà ngay lập tức mà liên tục kêu gọi những người bên trong ra đầu hàng.
Ở tầng một của căn nhà có thường dân sinh sống, lực lượng Mỹ yêu cầu gia đình nhanh chóng rời đi. “Ra ngoài đi, cô kia, hãy ra ngoài và để cho con em có cơ hội được sống”, các cảnh báo sau đó ngày càng mang tính đe dọa và lính Mỹ đã sẵn sàng tấn công vào bên trong.
Người phụ nữ kể lại với truyền thông địa phương rằng sau khi lực lượng Mỹ nã thứ mà bà cho là lựu đạn vào khu nhà, bà cùng chồng, con trai và ít nhất hai trẻ em khác bắt đầu chạy ra ngoài.
Tại tầng ba, al-Qurashi không chịu đầu hàng và kích nổ đai bom, khiến bản thân và các thành viên trong gia đình thiệt mạng. Lực lượng cứu hộ cho biết 13 thi thể được tìm thấy dưới đống đổ nát, trong đó có 6 trẻ em.
Đặc nhiệm Mỹ sau đó xông vào nhà, đọ súng với tài xế xe taxi và vợ của tên này sống ở tầng hai. Hai người này thiệt mạng, 4 trẻ em được đưa ra ngoài an toàn. Người phụ nữ ở tầng một cho biết trong số này có một bé trai 15 ngày tuổi.
Trốn ở dưới tầng hầm của một căn nhà gần đó, ông Abu Omar và các con nghe thấy tiếng súng và tiếng nổ lớn. Các em bé run rẩy trong sợ hãi. “Họ không tấn công gia đình mình đâu”, Omar trấn an các con. “Họ đến để tìm một nhà khác”.
Khoảng 3h sáng, lực lượng Mỹ thu dọn trang bị để rút quân. Nhân viên cứu hộ sau đó tới tìm kiếm thi thể dưới đống đổ nát. Những người sống quanh căn nhà cũng tìm các thi thể khác và chôn cất.
Hầu hết người dân sinh sống ở Atmeh đều nói chưa từng thấy một chiến dịch tương tự trước đây và không ngờ rằng đặc nhiệm Mỹ sẵn sàng tấn công vào Idlib – “thành trì cuối cùng” của các phần tử thánh chiến ở Syria.
Tổng thống Mỹ Joe Biden cùng ngày 3/2 phát đi thông điệp cho biết “mối đe dọa khủng bố toàn cầu đã bị loại bỏ”. Phát ngôn viên Lầu Năm Góc John Kirby thông tin đây là nhiệm vụ chống khủng bố thành công và Mỹ không chịu thương vong nào.
Thời gian qua, các quan chức chống khủng bố lo ngại rằng tổ chức này đang cố gắng tái thiết ở Iraq và Syria, đồng thời củng cố lại năng lực tấn công. Điều đó được chứng minh bởi các cuộc phục kích và tấn công diễn ra trong thời gian gần đây, đặc biệt là cuộc vượt ngục quy mô lớn ở phía đông bắc Syria vào tháng 1, cũng như các lệnh tuyên truyền mới.
Washington hy vọng việc tiêu diệt al-Qurayshi sẽ ngăn chặn bất kỳ sự trỗi dậy nào của IS.
Trước đó, lực lượng đặc nhiệm của Mỹ đã tiêu diệt người sáng lập và thủ lĩnh tối cao của IS Abu Bakr al-Baghdadi. Trùm khủng bố Baghdadi cũng tự sát bằng thuốc nổ khi bị đặc nhiệm Mỹ vây hãm ở Syria vào tháng 10/2019.
